ناصر ستارزاده– کارشناس فقه و اصول/ترجیحات
باز این چه شورش است که در خانه علیست
این سوز گریههای غریبانه علیست
کای مونس شکسته دلان حال ما ببین
در آتش اینکه سوخته پروانه علیست
آن در که جبرئیل امین بود خادمش
آتش گرفته قاتل ریحانه علیست
خورشید آسمان و زمین کنج بستر است
این خانه بعد فاطمه ویرانه علیست
حیدر چرا به شانۀ دیوار سر نهد؟
سرهای قدسیان همه بر شانه علیست
باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟
این جان حیدر است که در حال رفتن است
شناخت شان و عظمت صدیقه طاهره حضرت زهرا(س) در توان افراد عادی بشر نبوده و قالب الفاظ گنجایش توصیف آن را ندارد. درجه رشد و کمالات او را تنها خدای متعال و پیامبر اکرم(ص)، همسر و فرزندانش میشناسد، او که مظهر صفات و اسمای الهی، مَثَل اعلای نفس بشری و گوهر تابناک منظومه و رشته نسل پیامبر (ص) است.
فرشتهای از ملکوت اعلی به چهره بشری که خود دختر، مادر و همسر شهید است و نسل شهیدان را تربیت نموده و در نهایت شهیده دار فانی را وداع میکند. همو که مصداق آیه کوثر، ذوی القربی، تطهیر، ایثار و اطعام خالصانه و مباهله و لیلهالقدر است. همو که پارۀ تن پیامبر، آغازین ورودی بهشت، سرور زنان جهانی، شاهین ترازوی اسلام است. همو که امیرالمومنین به همسریش افتخار کرده و امام باقر(ع) او را مفترض الطاعه بر همه موجودات میخواند و نیز حضرت حجّت او را مقتدا و الگو معرفی مینماید.ترجیحات
و در یک کلام به تعبیر نورانی رسول ا…(ص) اگر تمام خوبیها مجسم شود فاطمه میگردد: (لو کان الحسن شخصاً لکان فاطمه بل هی اعظم…) با اعتراف و اقرار به ناتوانی از نگارش پیرامون شخصیت بیبدیل حضرت زهرا(س) به ذکر برخی ترجیحات و گزینشهای آن حضرت میپردازیم:
۱- ترجیح رضایت الهی بر غیر: او همه چیز را در مسیر رضایت الهی میخواست، هرگز برخلاف فرمان الهی گام برنمیداشت و از اینرو رضایت و خشنودی او را همان رضایت و خشنودی خدا اعلام کرد( ان ا… یغضب لغضب فاطمه و یرضی لرضاها…) فاطمهای که به هنگام خواستگاری، خشنودی خدا را ملاک انتخاب قرار داده و فرمود: خشنودم به آنچه خدا و پیامبر برای من رضایت دادهاند، آری مادری که رضایت الهی را بر رضایت غیر مقدم می دارد، می تواند در دامن ولایی خویش فرزندی به نام حسین(ع) تربیت نماید که او نیز در نهضت عاشورائیش رضایت الهی را در نظر گرفته و با تمام وجود بر شهادت خود و اشارت فرزندانش راضی بوده و در آخرین لحظات حیات نورانیش در مصرع شهادت خود شعار رضایت را سر دهد: (الهی رضا بقضائک و تسلما لامرک و لا معبود الا سواک فاغثنی یا غیاثالمستغیثن) و درباره رضایت الهیش چه زیبا سرودهاند:
بار الها این سرم این پیکرم
این علمدار رشید این اکبرم
این من و این ذکر یارب یاربم
این من و این نالههای زینبم
این رقیه این سکینه این رباب
این تن عریان میان آفتاب
۲- ترجیح معنویت بر مادیت: در جهانبینی فاطمه دنیا دار فنا و گذر است متاعی ناچیز است که سرگرمی به آن لهو و لعب محسوب میگردد، او مفتون ثروت و مال دنیا نبود، فاطمه شخصیت بیبدیلی است که گرسنه میخوابد و ۳ شب نان خود را به یتیم و مسکین و اسیر میدهد تا آنجا که ۱۸ آیه سوره هل اتی در شان این انفاق عظیم نازل میگردد، و با این انفاق درس ایثار و بخشش را به عالمیان نشان داده و الگوی ممتازی برای اهل عمل قرار میگیرد و فرزندش ابا عبدا… الحسین(ع) با الهام از این امر در زمینه احسان و انفاق مصداق آیه شریفه (فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ) بوده و در مدینه ۴ هزار درهم اشرفی را به کسی که از حضرتش سوال نمود احسان میدهد و نیز در شب عاشورا در مصرع شهادتش دشمن را از بخشش خود ناامید ننموده و همانند پدر بزرگوارش که زمان رکوع انگشترش را به سائل ارزانی کرد او نیز انگشت با انگشتر را تقدیم دشمن مینماید.ترجیحات
۳- ترجیح مبارزه بر سکوت: او در مشی سیاسی خود، خانهنشینی و سکوت را برنگزید، فاطمه(س) برای خدا به دفاع پرداخت و از حق و ولایت دفاع کرد، زمانی که غاصبان حقوق وی، نااهلان دنیاطلب برای گرفتن بیعت از امیرالمومنین(ع) به خانه وی هجوم میآورند با صلابت و شجاعت ایستادگی نموده و درس امامشناسی و دفاع از حریم ولایت را به سودجویان و خلفای کذایی نشان میدهد، همو که به هنگام ایراد خطبه از دختر شیرزنش زینب(س) میخواهد که در مسجد حضور یافته و کیفیت ایراد خطبه را از حضرتش الهام گیرد، چرا که روزی در مجلس یزید و بازار کوفه و شام به ایراد خطبه خواهد پرداخت. و چه زیبا سرودهاند:
فاطمه علامهساز مکتب است
فاطمه آموزگار زینب است
۴- ترجیح امام نور بر امامان نار: برای تبیین این فراز از نوشته، به اهمیت مسئله امامت و توضیح امام نور و امام نار از دیدگاه قرآن میپردازیم:
موضوع امامت مقامی است بسیار رفیع که در پیشگاه الهی منزلتی خاص و جایگاه ویژهای دارد تا جائی که درباره حضرت ابراهیم(ع) بعد از اینکه آن حضرت با اموری چند، مورد امتحان و آزمایش قرار گرفته و همه را بجا میآورد خداوند متعال نعمت امامت را به آن حضرت عطاء میفرماید: (وَإِذِ ابْتَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا) بقره ۱۲۴
و نیز برای اینکه مسئله امامت یکی از مسائل مهم و اصولی شیعیان به شمار میآید از پیامبر اکرم(ص) در این زمینه حدیثی نقل شده است که حضرت میفرماید: (مَنْ ماتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة) یعنی اگر شخصی بدون شناخت امام عصر خود، از دنیا برود مانند کسی است که در زمان جاهلیت مرده است و لذا معرفت امام برای هر فرد امری لازم و مسئلهای ضروری است به همین جهت و بخاطر اهمیت موضوع امامت، لفظ ائمه در قرآن پنج بار تکرار شده است و بطور کلی میتوان گفت ائمه از دیدهگاه قرآن به ۲ صورت متصور است:
۱- ائمه هدی (ائمه نور) ۲- ائمه کفر (ائمه نار)ترجیحات
ائمه هدی درباره عبادالصالحین و داستان حضرت اسحاق و یعقوب مطرح گردیده است که قرآن کریم چنین تعبیر مبارکی از آن دارد (وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ) و آنان را پیشوای مردم ساختیم تا خلق را به امر ما هدایت نمایند و بر آنان وحی کردیم که کارهای نیکو انجام داده و اقامه نماز نموده و ذکات بدهند و آنها هم به عبادت ما پرداختند. (انبیاء۷۳)
و درباره ائمه کفر در آیهای میفرماید: (أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَا أَيْمَانَ لَهُمْ) پیشوایان کفر و ظلالت عهد و پیمان استواری ندارند. (توبه ۱۳) و در جایی دیگر که داستان فرعون و لشگریانش را بیان میفرماید از آنان به استکبار و بیاعتقادی یاد کرده و واژه ائمه نار بیان میشود: (و جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ لا يُنْصَرُونَ) و ما آن قوم ظالم را پیشوایان ظلالت و دعوت بسوی دوزخ قرار دادیم و روز قیامت هیچکس آنها را (بر نجات از عذاب دوزخ) یاری نخواهد کرد.(قصص ۴۱) با این توضیح به مسئله ترجیح امام نور بر امام نار توسط حضرت صدیقه طاهره(ع) میپردازیم:
از مهمترین ویژگیها و ترجیحات حضرت زهرا(س) که از اصلیترین محور تلاش آن حضرت محسوب میگردد دفاع از مقام ولایت امام علی(ع) بود او از علی نه بعنوان شوهر و پسرعم بلکه بعنوان امام برحق و جانشین واقعی رسول خدا دفاع میکرد، فاطمه در گریهها، خطبهها و ملاقاتها همیشه فریاد برمیآورد که چرا علی(ع) را کنار زدید؟ چرا وصی بلافصل پیامبر را خانهنشین کردید؟ چرا باب علم و حکمت به روی مردم بستید؟
برای ایشان جای تعجب بود شخصیتی که پیامبر بارها و بارها او را بعنوان امام برای مسلمانان معرفی کرده بود، از صحنه پیشوایی حذف کرده و دیگران متولی اسلام شدهاند. حضرت زهرا(س) هنگامی که محمود ابن لبید علت اندوه و زاری و اشک او را در کنار قبر حمزه پرسید حضرتش پاسخ داد: (واعجبا أنسيتم يوم غدير خم)، شگفتا آیا روز غدیر خم را فراموش کردهاید؟ او علت گریه را غصب حق امام علی(ع) میداند.ترجیحات
۵- ترجیح شهادت بر حیات: حیات فاطمه بعد از پدر و تحمل فقدان او امری دشوار بود، حضرت رسول اکرم(ص) در آخرین لحظات حیات نورانیش به دختر خود وعده داده بود که زود به او ملحق میشود از اینرو حضرت زهرا(س) انتظار میکشید، او که در اثر صدمه روحی و بدنی بیمار بود تا حدی که نتوانست بعد از حوادث سقیفه و سقط محسن ادامه حیات دهد جسم او روز به روز ضعیف میگشت و ترجیح داد به جوار ابدی سفر کند تا شاهد حقکشیهای غاصبان فدک و خلافت نباشد امید آنکه روزی با ظهور فرزندش شاهد استقرار عدالت جهانی و تسلی قلب زهرای اطهر باشیم. اللهم انّا نشکو الیک فقد نبینا (ص) و غیبه و لینا و کثره عدّونا و قله عددنا و شده الفتن بنا
