لایحه بودجه، چلوکباب و پیشگیری از بحران

به گزارش خبرآنلاین، منتقدان، بخش‌هایی از لایحه پیشنهادی دولت را عامل ایجاد موج‌های سرکش تورمی و جهش‌های قیمتی می‌دانند که اقتصاد کشور و معیشت خانوارها را با بحران‌هایی شدیدتر از اوضاع فعلی مواجه خواهد کرد و نسبت به پیامدهای اعتراضی ناشی از تصویب احتمالی و اجرای آن هشدار می‌دهند.
در نقطه مقابل، رئیسی و حامیانش، این لایحه تقدیمی پر ریسک را بخشی از الزامات انجام «چند جراحی بزرگ» برای اصلاح ساختاری می‌دانند و اطمینان می‌دهند که با تدابیر اندیشیده شده و «سیاست‌های حمایتی» دولت، نه ‌فقط اوضاع اقتصاد کشور و معیشت مردم وخیم‌تر نمی‌شود بلکه رو به بهبود هم خواهد رفت.
یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نهم، ازجمله منتقدانی است که به تحقق وعده‌های مسئولان قوه مجریه، خوش‌بین نیست و تأکید دارد: دولت، شعار حمایت از مردم و سفره‌های مردم و معیشت مردم و فقرزدایی می‌دهد اما بودجه تقدیمی او عین فقر­زایی است تا فقر­زدایی.
ابراهیم نکو افزود: اولویت حل مشکلات تأمین مالی دولت چنان بالاست که به منافع مردم و وضعیت دشوار فعلی آنان، توجه چندانی نشده و در واقع، برخی پیشنهادهای لایحه، هر چند، بخشی از کسری بودجه کلان دولت را برطرف می کند اما فشار زیادی به معیشت و کسب و کار مردم وارد خواهد کرد. چندی پیش عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ در گفتگو با شفقنا با بیان اینکه طبقه متوسط جامعه در حال از بین رفتن است، گفت: مردم انتظار دارند که وضع تولید، اشتغال و معیشت آنها بهبود یابد و هر بودجه‌ای که به بهبود معیشت مردم کمک نکند، ۲ ریال هم نمی‌ارزد. مرکز آمار، خط فقر را ۱۲ میلیون اعلام کرده است در حالی که بسیاری از طبقات ضعیف جامعه با یارانه ۴۵ هزار تومانی و حقوق روزمزد، معیشت خانواده را تامین می‌کنند.
این در حالی است که برخی مسئولان وضع معیشتی مردم را کاملا مناسب می‌دانند. مثلا حجت‌الله عبدالملکی وزیر کار معتقد است که هنوز هم می‌توان با یک میلیون تومان شغل ایجاد کرد و معاون رفاه اجتماعی وزیر رفاه، یعنی داریوش ابوحمزه می‌گوید: «متاسفانه نهادهای مختلفی شروع کردند عددهایی را حالا با انگیزه‌های مختلف برای خط فقر مطرح کردند و یکی از این اعداد، ۱۰ میلیون تومان برای خط فقر بود. این عدد مبنای علمی و کارشناسی ندارد و با این ۱۰ میلیون، ۹۰ درصد ایرانی‌ها زیر خط فقر می‌آیند. خط فقر به طور میانگین در کشور برای خانوار ۴ نفره حدود ۴ میلیون تومان و برای شهر تهران کمی بیشتر و نزدیک به ۵ میلیون است.»
در آخرین اظهارنظر نیز امام جمعه مشهد وضعیتی را که هم ‌اکنون در کشور وجود دارد، مناسب‌تر از دهه‌های گذشته می‌داند. به گزارش اعتماد، او برای مقایسه وضعیت از دو وعده ساده و گران نان، پنیر و انگور و یک دست چلوکباب کوبیده استفاده کرده و گفته بود که در گذشته کارگران بیش از یک‌سوم مزد روزانه خود را تنها برای خرید یک وعده ساده هزینه می‌کردند در حالی که هم ‌اکنون یک‌سوم مزد افراد برای خرید یک دست چلوکباب هزینه می‌شود. با بررسی قیمت‌ها در سال ۵۵ و آذر سال جاری (با استناد به آخرین داده مرکز آمار در خصوص تورم و قیمت برخی اقلام خوراکی) متوسط مزد روزانه افراد حدود ۱۶ تومان بود. بنا بر این برای خرید یک وعده شامل یک عدد نان، ۲۰۰ گرم پنیر و ۳۰۰ گرم انگور در آن سال یک فرد ‌باید حدود ۳٫۵ تومان بپردازد، ۲۱ درصد از حقوق روزانه. همین فرد می‌توانست با حقوق روزانه خود دو دست چلوکباب به قیمت هر پرس ۶ تومان بخرد. این در حالی است که حداقل حقوق روزانه یک فرد در سال جاری ۸۸ هزار تومان و هر پرس چلوکباب نیز ۸۰ هزار تومان است؛ بنابراین یک کارگر ‌باید ۸۰ درصد حداقل حقوق روزانه خود را برای خرید یک پرس چلوکباب هزینه کند.
با توجه به وضعیت کنونی اقتصاد کشور و معیشت تحت ‌فشار مردم، به نظر می رسد مطرح کردن این دست سخنان به ویژه از سوی روحانیت در شرایط حساس کنونی جامعه بیشتر بازی کردن با احساسات مردم است. همچنان که ابراهیم نکو عضو کمیسیون اقتصادی مجلس احتمال بروز چالش‌های اعتراضی را در این شرایط اقتصادی دور از ذهن نمیداند و معتقد است اگر چنین شود، مجلس و دولت فقط می‌توانند نظاره‌گر باشند و حتی مخاطب اصلی معترضان قرار خواهند گرفت. بنابراین، عقل سلیم حکم می‌کند که دولتی‌ها و نمایندگان، جانب احتیاط را نگهدارند و پیشگیری از بحران را در دستور کار قرار دهند.